Allinclusive?

Techniki asekuracyjne i ratownicze w kajakarstwie

W jaki sposób uniknąć wypadku i jak postąpić, jeśli niebezpieczna sytuacja już się wydarzy? Na jakie techniki warto zwrócić uwagę w szczególności? O czym pamiętać, znajdując się w sytuacji zagrażającej życiu i zdrowiu? Podstawowy podział kajakarskich technik ratunkowych obejmuje: techniki samoasekuracji (autoasekuracji), po drugie te stosowane przez członków załogi przebywających w kajaku oraz takie, które wykorzystują osoby pozostające na brzegu. Oto najważniejsze z nich.

Bezpieczna kabina, czyli wyjście z kajaka

Większość kajaków do turystyki bardziej kwalifikowanej  (kajakarstwo morskie lub górskie) posiada tzw. zabudowane kokpity, a siedzenia kajakarzy i oni sami zabezpieczani są dodatkowo specjalnymi fartuchami. Dodatkowo, nasze nogi klinują się o burty kajaka, a plecy zabezpieczone są oparciem. To wszystko sprawia, ze po wywrotce nie wypadamy automatycznie z kajaka, punktem wyjścia po wywrotce jest więc pozycja głową w dół.

Opuszczenie kajaka po wywrotce w sposób techniczny, pozbawiony oznak paniki, wymaga przetrenowania w bezpiecznych warunkach (spokojna, bezpieczna woda stojąca).

 

Zacznijmy od rekomendowanego zachowania na rzekach. Pierwszym etapem samopomocy jest pochylenie się kajakarza możliwie jak najbardziej w kierunku dziobu kajaka odwróconego do góry dnem. Aby nie zgubić wiosła, zalecane jest umieszczenie go pod pachą, dzięki czemu obydwie ręce będą wolne. Kolejnym etapem jest zerwanie fartucha kajakowego, do którego dochodzi dzięki ciągnięciu za jedno z uszu. Następny krok polega na odepchnięciu się rękami od burt kajaka dzięki czemu możliwe staje się uwolnienie z łódki. Podczas manewru staramy się, by głowa pozostawała zawsze jak najbliższej powierzchni. Nie chcąc komplikować wywodu, pominiemy aspekt sprzętowy czy płynięcia ze sprzętem i zajmiemy się samym pływakiem.

Warto zacząć od przyjęcia pozycji bezpiecznej (pasywnej) polegającej na ułożeniu ciała na plecach, płasko na wodzie z lekko ugiętymi nogami zwróconymi w dół rzeki. Kamizelka asekuracyjna pomaga w utrzymaniu się na powierzchni, a ułożenie ciała minimalizuje ryzyko poważniejszych urazów. 

 

Jeśli warunki na rzece na to pozwalają (nurt nie jest zbyt silny, a przeszkody nieliczne), a brzeg / cofki znajdują się w zasięgu kilku metrów warto podjąć aktywne płynięcie w ich kierunku. Zupełnie skuteczne i poprawne będzie użycie tzw. otwartego kraula. Nie chodzi tutaj o ideał techniczny, lecz aktywne i energicznie machanie rękami i nogami, z głową nad powierzchnią – i co bardzo ważne – będąc zwróconym w górę rzeki (pod prąd).  W ten sposób nie tylko chronimy głowę i ręce przed spotkaniem z przeszkodą, ale także „wstrzymujemy” przemieszczanie się w dół rzeki (gdzie np. nie ma już cofek lub brzeg znajduje się dalej itp.)

 

Na akwenach otwartych, w kajakarstwie morskim kluczowe jest trzymanie kajaka, gdyż tylko jego odwrócenie na wodzie i powrót do kokpitu samodzielnie, bądź z udziałem partnerów pozwoli na bezpieczny powrót do brzegu oddalonego o kilkadziesiąt metrów, bądź nawet kilka kilometrów. Na szczęście kabina nie jest jedynym wyjściem z sytuacji wywrotki kajaka.

Techniki samoasekuracji dla kajakarzy

Umiejętność poradzenia sobie samemu w trudnych sytuacjach na rzece jest niezwykle ważna, szczególnie zachowanie spokoju oraz szybka reakcja pomaga w poprawnym wykonaniu  techniki i powrocie  do bezpiecznej pozycji głową w górę, bez konieczności opuszczania kajaka.

Co do zasady, im trudniejsze warunki panują na rzece bądź wodach otwartych tym bardziej kłopotliwe jest przeprowadzanie akcji ratowniczej dla kajakarza, który znalazł się w wodzie wpław. Znalezieniu się wpław w wodzie zapobiega wykonywana samodzielnie przez kajakarza eskimoska.

Eskimoska śrubowa i typu C do C

Technika ta jest jedną z najczęściej stosowanych i stanowi podstawy samopomocy kajakarskiej. Istnieje kilka rodzajów eskimoski, które różnią się od siebie poszczególnymi elementami. Za najprostszą uznawana jest tzw. eskimoska śrubowa (ang. screw roll), jednak każda pozwala na samodzielne wydostanie się z kajaka obróconego do góry dnem. Eskimoskę śrubową rozpoczyna się od ułożenia wiosła wzdłuż kajaka tak, aby jego pióro znajdowało się przy dziobie, na wodzie, wklęsłą stroną do góry. Następnie należy przechylić ciało w kierunku dziobu i zbliżyć twarz do kokpitu. Taka pozycja pozwala na zminimalizowanie ryzyka ewentualnych urazów i kontuzji. Kolejnym etapem jest odwodzenie pióra wiosła od dziobu i poprowadzenie go wraz z całym ciałem po powierzchni wody w kierunku rufy. W tym celu, powinno zostać wykorzystane niemal całe ciało, a więc: stopy, kolana i biodra. Niewątpliwym minusem eskimoski śrubowej jest fakt, że do jej wykonania niezbędna jest stosunkowo duża ilość miejsca. Właśnie dlatego, technika ta jest stosowana przede wszystkim w akwenach otwartych.

Spływający rzekami górskimi najczęściej wykorzystują natomiast eskimoskę C do C (ang. hip-flick roll). Jej pozycja wyjściowa jest podobna do poprzedniej, bowiem polega na pochyleniu ciała w kierunku kokpitu i odwodzeniu wiosła i tułowia pod kątem 90 stopni. W ten sposób, kajakarz utrzymuje ciało wygięte w kształt litery „C”, skąd pochodzi nazwa opisywanej techniki. Newralgicznym etapem jest w tym przypadku przeniesienie wiosła wraz z tułowiem w poprzek kajaka i zanurzenie ich pod wodę w celu zetknięcia żeber i przeciwległej burty kajaka. Powtarzając ten manewr kilkukrotnie, możliwe stanie się odwrócenie kajaka dnem do dołu, a w konsekwencji wynurzenie się ponad powierzchnię wody. Niewątpliwie najtrudniejszą częścią nauki eskimoski typu „C do C” jest zdanie sobie sprawy z tego, że ruch wykonywana ciałem jest skierowany w kierunku „pod wodę”, mimo że pozwala on na odwrócenie kajaka i wynurzenie się.

Dzióbek

Dzióbek jest techniką która po wywrotce kajaka do góry dnem pozwala kajakarzowi na powrót do pozycji wyjściowej  Tym razem jednak nie wspiera on się na swoim wiośle (jak w eskimosce), a na kajaku partnera.

Instrukcja wykonywania klasycznego dzióbka :

Właściwe zastosowanie tej techniki ratunkowej pozwala na ponowne odwrócenie kajaka po wywrotce bez opuszczania go. Aby tak się stało, niezbędne jest wykonanie kilku kroków:

Pierwszym etapem jest pochylenie się kajakarza do przodu (w stronę dziobu kajaka) i przełożenie wiosła pod pachą. Następnie wyciąga on ręce do góry (ponad powierzchnię) i uderza o dno kajaka w różnych miejscach, powoli przesuwając dłonie po jego burtach. Dźwięk i ruch są w stanie zaalarmować płynących z nami kajakarzy, ze potrzebujemy pomocy, ruch dodatkowo ułatwia odnalezienie dziobu kajakarza, gdy ten już do nas podpłynie. Najczęściej w ciągu kilku sekund nasi partnerzy są w stanie podpłynąć do nas i podać nam dziób kajaka  ustawiając go prostopadle względem wywróconego kajak (literka T).

 Poszkodowany kajakarz chwyta go  obiema rękami wykonuje energiczny ruch biodrami. Pozwala to na wynurzenie tułowia i głowy.

DZIÓBEK „morski”

W opracowaniu skupiamy się na rzekach, warto jednak odnotować, że dzióbek na morzu wykonuje się równolegle. Kajaki morskie z racji swojej długości i niskiej zwrotności czynią wielce trudnym szybkie podpłynięcie prostopadle do poszkodowanego.

Techniki ratownicze stosowane z kajaka partnera

Płynąc kilkukilometrowy odcinek trudnej rzeki nie możemy liczyć na stałą asekurację z brzegu. W praktyce asekurujemy się wzajemnie w grupie kilku kajakarzy bezpośrednio z kajaka.

Koala – łowienie na dziób albo rufę

Technika koali jest stosowana w praktyce dość często. Pływak chwyta się kajaka partnera, a ten „odprowadza” go w bezpieczne miejsce (cofka, brzeg). Technika na dziób. Kajakarz zwrócony jest w górę rzeki, stoi w nurcie poniżej pływaka. Ten spływając z góry chwyta dziób w sposób przypominający koalę obejmującego poziomą gałąź: ręce chwytają cumkę kajaka, a nogi oplatają burty i lądują na kokpicie. Widzimy poszkodowanego i mamy z nim kontakt, trudniej zgubić pływaka, choć jego ciało w wodzie wytwarza nam duży opór podczas wiosłowania. Większe ryzyko obicia ciała poszkodowanego.

Technika na rufę. Pływak chwyta cumki tuż za plecami ratującego kajakarza i kładzie się na rufie na brzuchu. Mniejszy opór podczas wiosłowania, niemniej łatwiej zgubić poszkodowanego, mamy też z nim utrudniony kontakt.

Techniki ratunkowe stosowane z brzegu

Rzutka

Jedna z najpopularniejszych technik ratunkowych stosowanych z lądu polega na wykorzystaniu rzutki, będącej 15-20-metrowym odcinkiem miękkiej, pływającej liny o średnicy około 8-10 mm. Na jednym z końców rzutki jest umieszczony pływak, wykonany z reguły z pianki poliuretanowej, który pozostaje schowany wewnątrz worka z odpornego na uszkodzenia materiału. Ważne jest, aby worek ten posiadał łatwy w odpięciu zatrzask, a sama rzutka wykonana była z materiału o jaskrawym kolorze. Ułatwia to jej dostrzeżenie i przyspiesza akcję ratunkową.

Rzutka – obowiązkowy element wyposażenia ratunkowego

Właściwe zastosowanie rzutki pozwala na udzielenie pomocy poszkodowanemu bez narażania ratownika na niebezpieczeństwo. Technika ta polega na rzuceniu worka z liną w kierunku ratowanego, a następnie przyciągnięcia go z jej pomocą do brzegu. Aby czynności te przyniosły oczekiwane rezultaty, nie można zapominać o kilku istotnych kwestiach:

  • lina powinna być rzucana poszkodowanemu przez osobę znajdującą się na tej samej wysokości, co on
  • ratownik powinien stać nieco poniżej trudnego odcinka rzeki, na którym doszło do wypadku. W ten sposób umożliwia on poszkodowanemu wydostanie się z kajaka i zareagowanie na wołania osoby udzielającej pomocy
  • najlepiej jest wybrać takie miejsce do wyciągania poszkodowanego z wody, w którym brzeg jest łagodny, a woda w rzece spokojna

Zdarza się również, że rzutka jest wykorzystywana do asekuracji ratownika wchodzącego do wody podczas udzielania pomocy.

Technika rzutki – etapy wykonywania

Stosowanie metody ratunkowej wykorzystującej rzutkę powinno rozpocząć się od wybrania stosownego miejsca do rozstawienia asekuracji oraz przygotowanie liny. W tym celu, należy wyjąć z worka około 1 metra liny, upewniając się jednocześnie, że w momencie holowania osoby poszkodowanej, ratownik będzie miał o co się zaprzeć. Następnie należy chwycić worek za pomocą ręki rzucającej, a wolny koniec liny przełożyć wokół bioder lub przez ramię. Ostatnim etapem jest okrzyk „rzutka” skierowany w stronę osoby ratowanej, a następnie wykonanie rzutu workiem w jego stronę. Istnieją dwie metody rzucania:

  • zamachem z dołu z boku
  • zamachem z góry

Każda z nich wymaga wielokrotnego powtórzenia podczas ćwiczeń, aby w newralgicznym momencie jej użycie odniosło oczekiwany skutek. Ważne jest, aby rzucać możliwie daleko, ponieważ lina opadnie wówczas na wodę nieco poniżej ratowanego, a nie z dala od niego. W razie potrzeby, niezbędne może się okazać kilkukrotne powtórzenie rzutu.

Przez cały czas trwania akcji ratunkowej nie należy przywiązywać liny do siebie lub jakiegokolwiek przedmiotu, czy drzewa, ponieważ może to doprowadzić do niebezpiecznej sytuacji.

Będąc osobą, której udzielana jest pomoc, w pierwszej kolejności należy zachować spokój i skoncentrować się na ratowaniu własnego zdrowia i życia. Mimo dbałości o sprzęt, w razie realnego zagrożenia ważne jest niezwłoczne puszczenie wiosła i pozostałych elementów sprzętu oraz chwycenie w dłonie podawanej przez ratownika rzutki. Następnie, należy obrócić się na plecy, trzymając linę przy piersi. W tej pozycji dajemy ratownikowi dociągnąć się do brzegu.

Człowiek-żaba

Zaawansowana metoda ratownicza, do której zastosowania niezbędna jest obecność dwojga kajakarzy-ratowników. Technika ta odznacza się wysoką skutecznością, choć jej zastosowanie wiąże się z ryzykiem dla ratownika (żaby).

Wykonanie krok po kroku

Technika ratunkowa określana również nazwą „człowiek-lina-człowiek”, do której zastosowania niezbędna jest obecność co najmniej dwóch ratujących. Pierwszy z nich zostaje przewiązany liną i wchodzi do wody w celu udzielenia niezbędne pomocy poszkodowanemu, zaś drugi – asekuruje osobę przebywającą „na linie” z lądu. Główną zaletą takiej techniki ratowniczej skuteczność. Podczas gdy rzut rzutką może być niecelny, bądź pływak może nie złapać liny (np. jest nieprzytomny), ratownik w wodzie chwyta poszkodowanego i razem są przyciągani do brzegu. Niestety, „człowiek-żaba” niesie ze sobą również wysokie ryzyko dla ratującego, który nie tylko musi wejść do wody, ale również może podczas akcji ratunkowej zaplątać się w linię i samemu ucierpieć.

Podczas stosowania techniki „człowiek-żaba” należy pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa dotyczących osoby ratującej. Ratownik nie powinien w żadnym momencie przypinać liny ratunkowej do drzewa. Powinna ona być przytwierdzona do pasa piersiowego w taki sposób, aby po dopięciu klamry miała możliwość zsunięcia się z ratującego w każdym momencie zagrażającym jego zdrowiu lub życiu. Ponadto lina, na której przyczepiony jest ratownik przebywający w wodzie, powinna być przez cały czas utrzymywana w stanie bliskim napięciu. Jej nadmierne naciągnięcie będzie utrudniało ratującemu wykonywanie niezbędnych ruchów, zaś poluzowanie może się skończyć zaplątaniem.

Właściwy przebieg akcji ratunkowej z wykorzystaniem techniki „człowiek-lina-człowiek” wymaga wielokrotnych ćwiczeń i powtórzeń, które pozwolą holującemu zachować stabilną postawę w trudnych warunkach. Niezbędne jest także zbudowanie zaufania pomiędzy dwojgiem ratowników.

Asekuracja – co to takiego i kiedy się ją stosuje

Asekuracja jest terminem, dotyczącym zabezpieczanie miejsc trudnych oraz niebezpiecznych na rzece w celu uniknięcia ewentualnego wypadku. Do miejsc, w których asekuracja ustawiana jest szczególnie często, należą katarakty, syfony i odwoje. Podobnie jak ratownictwo, asekuracja może przebiegać z wody lub z lądu. Dzięki jej właściwemu przeprowadzeniu, możliwe jest uwolnienie zaklinowanego kajakarza, wyciągnięcie go z wody wraz ze sprzętem, a także zabezpieczenie zdradliwego miejsca (np. syfonu) w sposób, który uniemożliwi kajakarzowi wpłynięcia na nie.

Zasady ustawiania asekuracji

Planując asekurację, należy pamiętać o kilku krokach, następujących po sobie w określonej kolejności:

  • zapewnienie bezpieczeństwa ratownikom
  • wykorzystanie wyobraźni i próba odpowiedzi na pytania: co się może stać, jeśli kajakarz wpłynie na przeszkodę? Jak tego uniknąć? W jaki sposób ratować poszkodowanego?
  • wybranie właściwej techniki asekuracyjnej
  • obstawienie wszystkich dostępnych dróg spływu i obydwu brzegów rzeki
  • zapewnienie elastyczności i ruchliwości ekipie ratunkowej
  • nawiązanie i utrzymanie komunikacji pomiędzy ratownikami, a także, jeśli jest to możliwe, pomiędzy ratownikami i poszkodowanymi

Miejsca ustawiania asekuracji

Miejsce ustawienia asekuracji jest bezpośrednio związane z rodzajem przeszkody, na którą natrafia kajakarz podczas spływu. Istnieją cztery główne zasady przygotowywania ustawiania asekuracji:

  • na długich kataraktach – kajakarz po „kabinie” (poprawnie wykonanej technice asekuracji) jest wyławiany przez człowieka z rzutką oraz osobę w kajaku
  • na linii odwoju – asekuracja przebiega z wykorzystaniem rzutki, metody „człowiek-lina-człowiek” i/lub „łańcuch łodzi”
  • w miejscach grożących zaklinowaniem – obowiązuje asekuruje metodą „człowiek-żaba”
  • syfony – zabezpieczane są przed wpłynięciem w nie również dzięki technice „człowiek-żaba”

Stosując którąkolwiek z wyżej wymienionych metod asekuracji, nie należy zapominać, że w pierwszej kolejności powinno się ratować życie i zdrowie załogi, a dopiero później – sprzęt.

ZOBACZ OFERTĘ NASZYCH WYJAZDÓW NA  2022 r. :

 

 

 

Nasz blog - polecane artykuły

  • Majówka SŁOWENIA Sava [M1] 9 dni [2999 zł]

  • Majówka SŁOWENIA Sava [M2] 5 dni [1999 zł]

  • Boże Ciało SŁOWENIA Sava [M3] 5 dni [1999 zł]

  • Boże Ciało AUSTRIA Salza + Enns [A1] 5 dni [1499 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza [WA1] 3 dni [899 zł]

  • Via ferraty AUSTRIA 4 DNI (F1) [1899 zł]

  • Kanioning Słowenia 7 dni [C1] 3899 zł

  • Rafting SŁOWENIA Soca [S1] 7 dni [2799 zł]

  • Kajaki górskie SŁOWENIA [KURS] [SK1] 7 dni [3199 zł]

  • Kanioning Słowenia 7 dni [C1] [3899 zł]

  • Rafting SŁOWENIA Soca [WS1] 4 dni [1599 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza + Enns [A2] 5 dni [1499 zł]

  • Kajaki górskie [KURS] AUSTRIA 5 dni [AK2] [1999 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza [WA2] 3 dni [899 zł]

  • Rafting SŁOWENIA Soca [S2] 7 dni [2899 zł]

  • Kanioning Słowenia 7 dni [C2] 3899 zł

  • Via Ferraty WŁOCHY 7 dni [V1] [3299 zł]

  • Kajaki górskie SŁOWENIA [KURS] [SK2] 7 dni [3299 zł]

  • Rafting SŁOWENIA Soca [WS2] 4 dni [1699 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza + Enns [A3] 5 dni [1499 zł]

  • Kajaki górskie [KURS] AUSTRIA 5 dni [AK3] [1999 zł]

  • Via ferraty AUSTRIA 4 DNI (F2) [1899 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza [WA3] 3 dni [899 zł]

  • Rafting SŁOWENIA Soca [S3] 7 dni [2899 zł]

  • Kajaki górskie SŁOWENIA [KURS] [SK3] 7 dni [3299 zł]

  • Kanioning Słowenia 7 dni [C3] 3899 zł

  • Rafting SŁOWENIA Soca [WS3] 4 dni [1699 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza + Enns [A4] 5 dni [1499 zł]

  • Kajaki górskie [KURS] AUSTRIA 5 dni [AK4] [1999 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza [WA4] 3 dni [899 zł]

  • Kajaki górskie SŁOWENIA [KURS] [SK4] 7 dni [3299 zł]

  • Rafting SŁOWENIA Soca [S4] 7 dni [2899 zł]

  • Kanioning Słowenia 7 dni [C4] 3899 zł

  • Rafting SŁOWENIA Soca [WS4] 4 dni [1699 zł]

  • Kajaki górskie [KURS] AUSTRIA 5 dni [AK5] [1999 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza + Enns [A5] 5 dni [1499 zł]

  • Via ferraty AUSTRIA 4 DNI (F3) [1999 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza [WA5] 3 dni [899 zł]

  • Kajaki górskie SŁOWENIA [KURS] [SK5] 7 dni [3299 zł]

  • Kanioning Słowenia 7 dni [C5] 3899 zł

  • Rafting SŁOWENIA Soca [S5] 7 dni [2899 zł]

  • Rafting SŁOWENIA Soca [WS5] 4 dni [1699 zł]

  • Rafting TYROL [T1] 5 dni [2999] zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza + Enns [A6] 5 dni [1499 zł]

  • Kajaki górskie [KURS] AUSTRIA 5 dni [AK6] [1999 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza [WA6] 3 dni [899 zł]

  • Rafting SŁOWENIA Soca [S6] 7 dni [2899 zł]

  • Kanioning Słowenia 7 dni [C6] [3899 zł]

  • Kajaki górskie SŁOWENIA [KURS] [SK6] 7 dni [3299 zł]

  • Via Ferraty WŁOCHY 7 dni [V2] [3299 zł]

  • Rafting SŁOWENIA Soca [WS6] 4 dni [1699 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza + Enns [A7] 5 dni [1499 zł]

  • Kajaki górskie [KURS] AUSTRIA 5 dni [AK7] [1999 zł]

  • Rafting AUSTRIA Salza [WA7] 3 dni [899 zł]

  • Via ferraty AUSTRIA 4 DNI (F4) [1899 zł]

Oceń artykuł:

Średnia ocena: - / Ilość głosów: -

Autor: , opublikowane przez: M-CANOE
Skontaktuj się z nami!
Zaoferowane Państwu połączenie usług turystycznych stanowi imprezę turystyczną w rozumieniu dyrektywy (UE) 2015/2302.
W związku z powyższym będą Państwu przysługiwały wszystkie prawa UE mające zastosowanie do imprez turystycznych. Przedsiębiorstwo M-CANOE Bartłomiej Majcherkiewicz będzie ponosiło(-ły) pełną odpowiedzialność za należytą realizację całości imprezy turystycznej.
Ponadto, zgodnie z wymogami prawa, przedsiębiorstwo M-CANOE Bartłomiej Majcherkiewicz posiada(-ją) zabezpieczenie w celu zapewnienia zwrotu Państwa wpłat i, jeżeli transport jest elementem imprezy turystycznej, zapewnienia Państwa powrotu do kraju w przypadku, gdyby M-CANOE Bartłomiej Majcherkiewicz stało(-y) się niewypłacalne.
Więcej informacji dotyczących najważniejszych praw zgodnie zdyrektywą (UE) 2015/2302

Użyj kuponUsuń kupon

 

+ Dodaj kolejnego uczestnika

 

* Pola obowiązkowe

 

Cena całkowita: